Tijdens het Nationaal Sportcongres op 24 juni 2025 gaf toekomstdenker Bart Götte een indringende lezing over de maatschappelijke transities die de sportsector ingrijpend veranderen. Zijn betoog biedt waardevolle handvatten voor sponsoren die niet alleen hun merk willen versterken, maar ook een actieve rol willen spelen in het vormgeven van de samenleving van morgen.
Götte, oprichter van FutureFlock en docent aan de Universiteit van Amsterdam, stelt dat de sportsector onder druk staat. Vanuit het transitieperspectief – waarin onzekerheid, experiment en systeemvernieuwing centraal staan – maakt hij duidelijk dat sportorganisaties niet alleen wendbaarder moeten worden, maar fundamenteel anders moeten gaan denken en handelen. Wat nodig is, is een fundamentele herziening van hoe we sport organiseren, waarderen en verbinden met bredere maatschappelijke uitdagingen zoals gezondheid, inclusie, vrije tijd en ruimtegebruik. Dat vraagt om het loslaten van bestaande patronen en de moed om te investeren in het onbekende.
De sportsector zit in een overgangsfase: het oude functioneert steeds minder goed, het nieuwe is er nog niet.
Transitie is geen geplande verandering, maar een fundamentele verschuiving waarbij het eindpunt niet vastligt. Het vraagt lef om bestaande structuren los te laten.
'Offervaardigheid' is nodig: de bereidheid om iets waardevols op te geven voor iets beters, zonder garanties.
Er is een spanningsveld tussen vrijheid en verbondenheid: de behoefte aan flexibiliteit in sportdeelname neemt toe, maar staat naast een even sterke behoefte aan sociale binding en gemeenschapsgevoel.
Sociale, ecologische en economische krachten dwingen sport tot herinrichting: van aanbod, organisatie tot infrastructuur.
Götte verbindt sportparticipatie direct aan bredere maatschappelijke trends. De uitdagingen zijn groot – en raken thema’s als gezondheid, sociale cohesie, inclusiviteit en arbeid.
Belangrijke maatschappelijke knelpunten:
Vergrijzing en personeelstekorten leiden tot minder tijd en ruimte voor sport, zowel bij deelnemers als vrijwilligers.
Daling van sportdeelname onder jongeren, met als risicogroep vooral jongens en mensen uit lagere sociaaleconomische milieus.
Mobiliteitsproblemen, vooral buiten de Randstad: bereikbaarheid van sportvoorzieningen neemt af.
Betaalbaarheid wordt een drempel, vooral voor gezinnen en mensen met lage inkomens.
Vrijwilligersmodel staat onder druk door tijdgebrek, veranderde verwachtingen en een tekort aan jongere aanwas.
Regionale verschillen maken sportbeleid steeds complexer: waar in de Randstad aanbod overloopt, krimpt het in perifere gebieden.
Verschuiving van verenigingssport naar individuele, flexibele en sociale sportvormen vraagt om aanpassing van infrastructuur én aanbod.
Vrije tijd komt onder druk te staan door werkdruk en toenemende mantelzorgverplichtingen.
Ecologische beperkingen en ruimtelijke schaarste bemoeilijken organisatie van sportevenementen. Iedereen beconcurreert de natuur – van defensie tot woningbouw, van ecologie tot sport.
In deze context kunnen sponsoren meer dan ooit maatschappelijke impact maken. Niet alleen als financier, maar als aanjager van systeemverandering en bondgenoot van sport als maatschappelijk domein.
A. Stimuleer innovatie en nieuwe vormen van sportdeelname
Help de sportsector verschuiven van vaste verenigingsstructuren naar meer flexibele, sociale en tijdelijke vormen van sport. Sponsoren kunnen hierin een voortrekkersrol vervullen door te investeren in innovatieve initiatieven zoals urban sports, silent disco fitness of wijkgerichte sportevents. Ook kunnen zij verenigingen helpen transformeren tot community hubs, waar sport slechts één van de manieren is om mensen te verbinden en maatschappelijke betrokkenheid te stimuleren. Dit vraagt om ruimte voor flexibel lidmaatschap, tijdelijke projecten en samenwerking met andere domeinen zoals zorg, cultuur en onderwijs.
B. Verlaag drempels tot deelname
Voor steeds meer mensen is sport niet vanzelfsprekend. Financiële drempels, gebrek aan vervoer of een ontoegankelijk aanbod sluiten kwetsbare groepen uit. Sponsoren kunnen bijdragen aan een inclusiever sportlandschap door financiële steun te bieden aan gezinnen, jongeren of mensen met beperkingen. Ook kan materiële ondersteuning – zoals kleding, materialen of vervoer – veel verschil maken. Door lokaal sportaanbod te helpen realiseren, bijvoorbeeld via tijdelijke speelplekken, mobiele gyms of kleinschalige buurtprojecten, wordt sport bereikbaar voor meer mensen, dichter bij huis.
C. Versterk de sociale waarde van sport
Sport draait allang niet meer alleen om prestaties. Het is steeds vaker een plek voor ontmoeting, zingeving en mentale balans. Sponsoren kunnen dit versterken door initiatieven te ondersteunen die expliciet inzetten op inclusie, mentale gezondheid en sociale verbinding. Daarnaast kunnen zij helpen de diversiteit in sportkaders te vergroten, bijvoorbeeld door opleidingsprogramma’s te sponsoren voor trainers en begeleiders uit ondervertegenwoordigde groepen. Zo draagt sport bij aan bredere maatschappelijke integratie.
D. Maak sport toekomstbestendig
De sportsector staat voor uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, digitalisering en arbeidstekorten. Sponsoren kunnen bijdragen aan een toekomstbestendige infrastructuur door te investeren in duurzame sportaccommodaties of circulaire materialen. Ook digitale oplossingen verdienen aandacht, zoals apps of online coaching die sport toegankelijk maken voor mensen met een volle agenda. Door sport slim te combineren met andere maatschappelijke doelen – zoals vitaliteit op het werk, mantelzorgondersteuning of sociale re-integratie – wordt sport maatschappelijk relevanter.
E. Gebruik sport als platform voor verandering
Sport biedt een krachtig podium om maatschappelijke vraagstukken zichtbaar en bespreekbaar te maken. Sponsoren kunnen hun merk verbinden aan langetermijnthema’s als 'gezond opgroeien', 'vitaal ouder worden' of kansengelijkheid, en via sportverhalen laten zien waar ze voor staan. Sport is bij uitstek een voorbeeld van maatschappelijke transitie: een domein waarin mensen leren omgaan met onzekerheid, samenwerken en veranderen. Juist die dynamiek biedt sponsoren een krachtig verhaal – vol betekenis, relevantie en langdurige betrokkenheid.
De transitie waarin de sportsector zich bevindt, vraagt om moed, visie en partners die durven investeren in het onbekende. Sponsoren hebben hierin een unieke positie: zij kunnen het verschil maken tussen vasthouden aan het oude of investeren in het nieuwe. Door sport te benaderen als sociale infrastructuur in plaats van louter een mediadomein, ontstaat er ruimte voor langdurige, relevante en betekenisvolle partnerships.
Wie nu instapt, helpt niet alleen de sport vooruit – maar ook de samenleving als geheel.
Bekijk hier de volledige presentatie van Bart Götte.
Lees hier het complete verslag van het Nationaal Sportcongres.